روز پیراهن نارنجی یک تعطیلات فدرال در کانادا است که هر سال در 30 سپتامبر برگزار میشود. این رویداد به تأسیس تاریخی در سال 2021 برمیگردد و به منظور گرامیداشت و آگاهی افزایی درباره تاریخ تلخ مدارس مسکونی کانادا و آسیبهایی که به جوامع بومی وارد کردهاند، برگزار میشود.
نام “روز پیراهن نارنجی” به پیراهن نارنجی اشاره دارد که فیلیس وبستاد، بنیانگذار این روز و عضو اجتماع Stswecem’c Xgat’tem First Nation، قبل از ورود به یکی از مدارس مسکونی، از مادربزرگ خود دریافت کرده بود. پیراهن نارنجی به عنوان نمادی از زندگی در مدارس مسکونی و تجربههای تلخ دانشآموزان در آنجا به کار میرود.
هزاران نفر هر سال در روز پیراهن نارنجی با پوشیدن پیراهنهای نارنجی شرکت میکنند. این روز به مناسبت اکتشافات اخیر قبرهای بدون علامت در مکانهای قبلی مدارس مسکونی بیشتر به توجه عمومی دست یافته است. کشف بقایای بیش از 200 کودک بومی در کاملوپس، بریتیش کلمبیا، در ماه مه 2021، به این مسئله توجه ویژهتری جلب کرده است. این گورها و فاش شدن تاریخچه تلخ مدارس مسکونی باعث برانگیختن درخواستهایی از سوی جوامع بومی به دولت کانادا و کلیساهایی که این مدارس را اداره میکردهاند، به ویژه کلیسای کاتولیک رومی، شده است.
روز پیراهن نارنجی همچنین به مناسبت روز ملی حقیقت و آشتی در کانادا برگزار میشود و راهپیماییهایی در سراسر کشور به همراه دعوت به اقدامهایی برای پاسخ به تلخیهای گذشته و آغاز فرآیند آشتی برگزار میشود. کمیسیون حقیقت و آشتی کانادا نیز در سال 2015 به این نتیجه رسید که مدارس مسکونی نسل کشی فرهنگی علیه جوامع بومی را انجام دادهاند و توصیههایی برای آشتی و اصلاح ارائه کرد. این روز فرصتی است تا بازماندگان این تاریخ تلخ خود را به اشتراک بگذارند و جامعه به دنبال آشتی و بهبود در روابط با جوامع بومی باشد.