نخستوزیر پیش از آنکه وارد سیاست شود، بیشتر بهخاطر فعالیتهایش در حوزه مالی و دفاع از اقدام علیه تغییرات اقلیمی شناخته میشد — موضوعی که دستکم یک دهه دربارهاش سخنرانی و فعالیت داشت. اما حالا، پس از چند ماه نخست دولت او، این پرسش مطرح شده که آیا مارک کارنی هنوز میتواند یک برنامه اقلیمی قابلاعتماد ارائه کند؟ و آیا اصلاً اهمیت دارد؟
ده ماه پیش از استعفای استیون گیلبو از کابینه، او یکی از حامیان اصلی کارنی در رقابت رهبری حزب لیبرال بود. گیلبو گفته بود که سالها با کارنی روی موضوعاتی مثل انرژی پاک، گذار سبز و نقش بخش مالی در مقابله با تغییرات اقلیمی همکاری داشته است. اما هنگام اعلام استعفایش، او صراحتاً اشاره کرد که دولت کارنی برخی از مهمترین سیاستهای اقلیمی را تضعیف، عقبانداخته یا کنار گذاشته است.
آیا گیلبو در مورد کارنی اشتباه کرده بود؟
او میگوید نه؛ بلکه نگاهشان درباره نحوه مقابله با بحران اقلیمی متفاوت است. از نظر گیلبو، کارنی بر این باور است که بازارها موتور اصلی مبارزه با تغییرات اقلیمی خواهند بود و از مقررات سختگیرانه پرهیز دارد. همین تفاوت دیدگاه، دلیل تمرکز دولت بر قیمتگذاری صنعتی کربن است.
کارنی پیشتر بارها تغییرات اقلیمی را موضوعی حیاتی خوانده بود و حتی در کتاب خود، Value(s)، نوشته بود:
«تغییرات اقلیمی بزرگترین خیانت به عدالت میاننسلی است.»
آیا کارنی میتواند مسیر رسیدن به کربن صفر ۲۰۵۰ را حفظ کند؟
به گفته کارشناسان «مؤسسه اقلیم کانادا»، احتمال دستیابی به هدف ۲۰۳۰ با سیاستهای فعلی بسیار کم شده، اما هنوز میتوان سیگنالهای بلندمدت را تقویت کرد و مسیر ۲۰۵۰ را امن نگه داشت.
اما توافق اخیر کارنی با دنیل اسمیت، نخستوزیر آلبرتا، موضوع را پیچیدهتر کرده است. بر اساس این تفاهمنامه:
-
آلبرتا قیمت کربن صنعتی خود را تقویت میکند
-
در مقابل، مقررات برق پاک در این استان تعلیق میشود
نگرانی اصلی این است که این عقبنشینی، سایر استانها را تشویق به درخواست معافیت کند و کل سیاست اقلیمی کشور تضعیف شود. برخی پیشنهاد میکنند دولت باید توافق همارزی رسمی با آلبرتا تنظیم کند تا اطمینان دهد کاهش انتشارهای از دسترفته در یک بخش، در بخش دیگری جبران میشود.
زوایای مبهم در سیاست اقلیمی دولت
چند پرسش بزرگ همچنان بیپاسخ مانده است:
-
سیاست خودروهای بدون آلایندگی (ZEV) که قرار بود از سال آینده اجرا شود، به حالت تعلیق درآمده و هنوز نتیجه بازبینی آن منتشر نشده است.
-
وام و کمکهزینههای بازسازی سبز منازل در حال پایان یافتن است و برنامه جدید فقط در مانیتوبا قابلدسترسی است.
-
استعفای دو عضو «نهاد مشورتی کربن صفر» نیز این نگرانی را ایجاد کرده که شاید دولت به سازوکارهای نظارتی بلندمدت بیتوجه شده باشد.
اما سیاست چه میگوید؟
در حال حاضر، افکار عمومی کانادا نسبت به تغییرات اقلیمی کمتر حساس است. طبق یک نظرسنجی:
-
تنها ۱۳٪ مردم، تغییرات اقلیمی را جزو سه دغدغه اصلی خود میدانند
-
مهمترین نگرانیها: هزینه زندگی (۶۴٪) و انتخابات آمریکا (۳۴٪)
احزاب محافظهکار نیز عملاً با تقریباً همه سیاستهای اقلیمی مخالفاند. بنابراین کارنی میتواند استدلال کند که سیاستهای او در مقایسه با رقیب اصلی «بهتر» است.
اما خطر بزرگی وجود دارد: رایدهندگان لیبرالِ نگران محیطزیست ممکن است به سمت NDP بروند.
در نظرسنجیها، ۲۲ درصد از رایدهندگان لیبرال گفتهاند تفاهمنامه کارنی با آلبرتا را «خیانت به پیشرفت اقلیمی» میدانند — رقمی که در انتخاباتی با اختلاف اندک، میتواند سرنوشتساز باشد.
استعفای گیلبو نیز یک نتیجه روشن دارد:
صدای منتقدان محیطزیستی در داخل حزب لیبرال اکنون بلندتر شده و ممکن است فشار برای اقدام جدیتر بر دولت کارنی افزایش یابد.
