کانادا به طریق قابل توجهی در زمینه انجام تحقیقات و سرمایهگذاری در زمینه ذخیرهسازی و ضبط کربن به عنوان یک روش برای مقابله با تغییرات اقلیمی اقدام میکند. اکنون تحقیقاتی در جریان است تا بررسی شود آیا این نوع ذخیرهسازی – به صورت تزریق دیاکسید کربن به زیرزمین – ممکن است منجر به وقوع زلزله شود.
هون کائو، زمینشناس و دانشمند تحقیقاتی در مرکز مطالعات زمینشناسی کانادا، به تازگی یک میلیون و نیم دلار یارانه از منابع طبیعی کانادا دریافت کرده است تا این موضوع را مورد مطالعه قرار دهد.
هدف اصلی ذخیرهسازی و ضبط کربن، کاهش دیاکسید کربنی است که توسط یک فرآیند صنعتی که سوختهای فسیلی را میسوزاند، به جو دفع میشود. به جای اینکه به عنوان گازی به جو زمین انتشار یابد، آن را تحت فشار فشرده به صورت مایع به زیرزمین تزریق میکنند.
کائو و تیم او در مدت پنج سال فعالیتهای زلزلهای از اماکن ذخیرهسازی زیرزمینی کربن را نظارت خواهند کرد و اثرات ممکن تزریقها را مورد مطالعه قرار داده و تحلیل خواهند کرد تا بتوانند ریسکها را کاهش دهند یا از بین ببرند.
این یک موضوع مهم است زیرا اگر زلزلههای ایجاد شده واقعاً به اندازه کافی بزرگ شوند که جوامع محلی احساس کنند یا حتی به برخی صدمات ببینند، آنگاه نهادهای نظارتی مجبور خواهند شد عملیات تزریق را متوقف کنند.
“بر اساس تحقیقات گذشته ما، متوجه شدیم که زمانی که تزریق مایع به مقیاس بزرگ به ساختارهای زیرزمینی انجام میدهید، تغییرات فشاری که به وسیله این مایعات تزریق شده ایجاد میشود، میتواند عظیم باشد… که در نهایت منجر به وقوع زلزلهها میشود.”، گفته است کائو.
فعالیتهای نفت و گاز، عامل زلزلههای Peace River در سال 2022 بوده است، بر اساس مطالعهای که انجام شده است. “اگرچه تزریق کربن یا ذخیرهسازی کربن خود اکنون در اینجا پدیدهای گسترده نیست، اما فیزیک در واقعیت یکسان است.” کائو گفته است که تاکنون هیچ زلزله مهمی که ناشی از تزریق کربن باشد، در کانادا یا دیگر نقاط دنیا رخ نداده است، اما او انتظار دارد رویدادهای کوچکی رخ دهد. او اظهار کرد که خطر فعالیت در نزدیکی مرزهای صفحات تکتونیکی معمولاً بالاتر است. اگر یک زلزله مهم از بالای یک سنگفرش مخصوص به نام “کپ راک” در ناحیه ذخیرهسازی کربن عبور کند، ممکن است مسیری برای فرار دیاکسید کربن تزریقشده ایجاد کند.
نظارت لرزهزمینی نزدیک به اماکن ذخیرهسازی
بر اساس اطلاعات منظمه کارشناسی انرژی کانادا، در کانادا ده پروژه ذخیرهسازی و ضبط کربن در حال اجرا هستند: شش در آلبرتا و چهار در ساسکاچوان. منظمه اعلام کرده است که چهار پروژه دیگر در مدت پنج سال آینده تأیید شدهاند.
تحقیقات کائو شامل بررسی فعالیت زمینلرزهای در زمان واقعی میشود. وقتی یک وقوع لرزهزمینی رخ میدهد، تیم وی به عقب برمیگردد تا بفهمد که از کجا شروع شده و آیا مربوط به تزریق است یا خیر. اگر ارتباط دارد، تیم به بررسی علت رویداد ایجادی و احتمال وجود خط زلزله میپردازد.
ایریک نیکل، مدیر عامل اجرایی مرکز تحقیقات فناوری نفت که نظارت بر امکان ذخیرهسازی کربن در محل Aquistore در استوان، ساسکاچوان را انجام میدهد، گفته است: “در نظر گرفتن ما در اینجا به ارتباط با تاریخ فعالیتهای لرزهزمینی کم واقعی میآورد.” وی افزوده است که این امکان در منطقهای که در سطوح صاف و در نزدیکی مرزهای صفحات تکتونیکی قرار دارد، واقع شده است.