در اوایل همهگیری کووید-19، اینگونه بود که بیشتر افراد علایمی خفیف تا متوسط داشتند و بسته به شدت بیماری، معمولا بین 14 تا 21 روز بهبود پیدا میکردند. اما به مرور مشخص شد جدا از شدت بیماری، بعضی افراد تا مدتها پس از بهبود از مرحله حاد بیماری، همچنان با علایم دست به گریباناند. این پدیده با نام «کووید مزمن» شناخته شد.
شواهد نشان میدهد که این علایم بر کیفیت زندگی،. سلامت جسمی و روحی و توانایی بازگشت به کار بیماران تاثیر دارد.
علایم گزارششده از این بیماری بسیار گوناگون است و همین تعریف مشخص این عارضه را دشوار کرده است. گروهی از پژوهشگران دانشگاه بیرمنگام تلاش کردهاند تصویری واضحتر از از این بیماری و عوامل موثر بر بروز آن ترسیم کنند.
بررسی پژوهشگران
بررسی این پژوهشگران نشان داده است افراد مبتلا به از این بیماری مزمن ممکن است علایم تنفسی، عصبی و گوارشی داشته باشند و ده علامت شایع کووید مزمن عبارتاند از: خستگی، تنگی نفس، بدندرد، سرفه، سردرد، درد مفصل، درد قفسه سینه، تغییر در حس بویایی، اسهال و تغییر در حس چشایی. سایر علایم گیجی و کندی مغز، کمحافظگی، اختلال در خواب، تپش قلب و گلودرد را نیز شامل میشود.
در حالی که علایم بیشتر افراد مبتلا به کووید مزمن ادامه همان علایمی است که هنگام ابتلا به کووید داشتند. برخی از آنها بروز علایمی جدید را گزارش دادهاند. گروهی از بیماران مبتلا به کووید مزمن نیز از دورههای متناوب عود و بهبود علایم خبر دادهاند.
در یکی از پژوهشها، افراد مبتلا به کووید مزمن بر اساس دو گروه علایم بررسی شدهاند.گروهی که علایمشان به خستگی، سردرد و مشکلات تنفسی محدود میشد و گروهی که مشکلات همزمان در چند سیستم بدن از جمله تب ادامهدار و علایم گوارشی را گزارش کرده بودند.
آثار میانمدت و بلندمدت کووید مزمن هنوز روشن نیست . اما شواهد و گزارشها حاکی از آن است .که افراد مبتلا به این عارضه با کاهش قابلملاحظه کیفیت زندگی، دشواری در انجام فعالیتهای روزانه یا بازگشت کامل به کار و همینطور مشکلات روحی دست به گریباناند.
بر اساس یافتههای پژوهشی دیگر، حدود یکچهارم افراد مبتلا به کوویدـ۱۹ که در بیمارستان بستری شده بودند. شش ماه پس از آغاز علایم، همچنان دچار اضطراب یا افسردگی بودند.
عواملی که احتمال بروز کووید مزمن را افزایش میدهند؟
پژوهشگران دانشگاه بیرمنگام دریافتهاند که مجموعهای از عوامل در ابتلا به کووید مزمن دخیلاند. بهعنوان مثال، در پژوهشی گزارش شد که وجود بیش از پنج علامت کوویدـ.۱۹ در هفته اول ابتلا، فارغ از سن و جنسیت، نقشی پررنگ در تبدیل این بیماری به عارضهای مزمن دارد.
علاوه بر این، احتمال ابتلا به کووید مزمن در افراد مسن، زنان و کسانی که در دوره ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شدهاند. بیشتر است. اما پژوهشهای گوناگون نشان داده است ابتلا به کووید مزمن به شدت ابتلای اولیه به کوویدـ۱۹ مرتبط نیست.
برخی علایم دوره حاد ابتلا به کرونا مانند تنگی نفس،. درد قفسه سینه و صدای غیرعادی قلب نیز ارتباطی پررنگ با بروز علایم مزمن دارند. ابتلا به بیماریهای زمینهای بهویژه آسم نیز احتمال بروز کووید-19 مزمن را افزایش میدهد.
تغییرپذیری علایم کووید مزمن نشان دهنده این است .که این ویروس در حقیقت سندرمهای گوناگون با علل احتمالات متفاوت را شامل میشود. بنابراین برای رسیدن به درمانهای بهتر و تاثیر گذارتر، شناخت بهتر سازوکارهای زیستشناختی و ایمنیشناختی کووید-19، مزمن ضروری است.